POLSKI HANDEL ZAGRANICZNY ARTYKUŁAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI
W OKRESIE STYCZEŃ – MARZEC 2014 ROKU

Według wstępnych danych (GUS) w okresie styczeń - marzec 2014 roku, wartość polskiego eksportu ogółem wyniosła 39,6 mld EUR i była wyższa niż rok wcześniej o 6,8%. Udział eksportu towarów rolno-spożywczych w eksporcie ogółem wyniósł 12,7%, czyli był na dokładnie takim samym poziomie jak w pierwszym kwartale 2013 roku.

Wartość polskiego importu ogółem w pierwszych trzech miesiącach 2014 roku wyniosła 39,3 mld EUR, co oznaczało wzrost o 2,6% w porównaniu do tego samego okresu 2013 roku. Udział artykułów rolno-spożywczych w wartości całego polskiego importu stanowił 9,2% (w I-III 2013 r.: 9,4%).

Saldo w polskim handlu zagranicznym ogółem po pierwszym kwartale 2014 roku nadal pozostało na plusie i wyniosło 0,3 mld EUR (w I-III 2013 r. – minus 1,2 mld EUR).

EKSPORT

W okresie styczeń - marzec 2014 roku wartość eksportu artykułów rolno-spożywczych wyniosła 5 024 mln EUR, co oznaczało wzrost o 7,0%. W pierwszym kwartale 2013 roku wartość zagranicznej sprzedaży była na poziomie 4 695 mln EUR.

Sprzedaż do państw Unii Europejskiej¹ (UE) wzrosła o 6,0%, a do państw dawnej „piętnastki” o 5,9%. Do 12 „nowych” państw członkowskich wywóz polskiej żywności wzrósł o 6,3%. Ogółem na rynek UE sprzedano towary na kwotę 3 893 mln EUR. W strukturze eksportu rolno-spożywczego udział państw UE w porównaniu do pierwszego kwartału 2013 roku spadł z 78,3% do 77,5%.

Wartość eksportu do państw Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) wyniosła 513 mln EUR i w stosunku do pierwszego kwartału 2013 roku spadła o 2,1%. Taka sytuacja wynikała przede wszystkim z wprowadzonego w lutym br. embarga na import wieprzowiny z Polski m.in. przez Rosję, Białoruś i Ukrainę. Sprzedaż do państw WNP stanowiła 10,2% wartości całego eksportu towarów rolno-spożywczych i była na niższym poziomie niż przed rokiem (11,2%).

W okresie styczeń - marzec 2014 roku tradycyjnie, najwięcej artykułów rolno-spożywczych sprzedano do Niemiec. Wartość tego eksportu wyniosła 1 133 mln EUR i w porównaniu z tym samym okresem 2013 roku był to wzrost o 8,5% (w I-III 2013 r. - 1 044 mln EUR). Eksport do Niemiec stanowił 22,6% wartości całego eksportu rolno-spożywczego zrealizowanego w okresie styczeń - marzec 2014 roku. Na rynek niemiecki najwięcej (wartościowo) sprzedano: mięsa drobiowego, ryb wędzonych (gł. łososia), ryb przetworzonych i zakonserwowanych, czekolady i wyrobów czekoladowych, soków z owoców (gł. soku jabłkowego), wyrobów piekarniczych w tym m.in. herbatników i wafli, kukurydzy, papierosów, mleka w proszku, mrożonych owoców (gł. truskawek i malin), pszenicy, filetów rybnych oraz oleju rzepakowego. Największy, bo ponad czterokrotny, wzrost wartości sprzedaży do Niemiec odnotowano w przypadku oleju rzepakowego. Ponadto o 75% wzrosła wartość wywozu kukurydzy, o 51% czekolady i wyrobów zawierających kakao, zaś o 44% mięsa drobiowego.

Na drugim miejscu wśród odbiorców polskich produktów rolno-spożywczych znalazła się Wielka Brytania. W okresie styczeń - marzec 2014 roku sprzedano na ten rynek towary o wartości 355 mln EUR, czyli o 2,4% więcej niż przed rokiem (w I-III 2013 r. – 347 mln EUR), zaś udział w całym eksporcie rolno-spożywczym wyniósł 7,0%. Wielka Brytania była odbiorcą głównie czekolady i wyrobów czekoladowych, mięsa drobiowego, mięsa przetworzonego i solonego oraz wafli i herbatników.

Należy zwrócić uwagę na wysoką pozycję Francji, która znalazła się na trzecim miejscu. W pierwszym kwartale 2014 roku sprzedano tam towary o wartości 325 mln EUR. Oznaczało to w porównaniu do pierwszego kwartału poprzedniego roku wzrost o 10,7% (w I-III 2013 r. - 294 mln EUR) i udział w eksporcie na poziomie 6,5%. W pierwszych miesiącach 2014 roku do Francji sprzedawano głównie papierosy, mięso drobiowe, syropy cukrowe oraz wódkę. Wymienione towary stanowiły około 40% wartości wyeksportowanych artykułów. Na rynek francuski trafiały również wyroby piekarnicze (np. bułki, wafle, herbatniki) oraz soki owocowe (gł. sok jabłkowy).

W pierwszym kwartale 2014 roku na czwartym miejscu wśród największych odbiorców polskich towarów rolno-spożywczych znalazła się Rosja, gdzie sprzedano towary o wartości około 306 mln EUR. Oznaczało to w porównaniu do poprzedniego roku wzrost o 3,4% (w I-III 2013 r. 296 mln EUR) i udział w eksporcie na poziomie 6,1%. W pierwszych miesiącah 2014 roku do Rosji sprzedawano głównie jabłka, które stanowiły około 24% wartości wyeksportowanych artykułów. Ponadto, na rynek rosyjski trafiały również sery, mięso wieprzowe, warzywa zarówno świeże jak i w postaci mrożonek, syropy cukrowe oraz pieczarki.

Kolejne miejsca wśród ważniejszych odbiorców artykułów rolno-spożywczych zajęły: Republika Czeska - 300 mln EUR (jeszcze niedawno na 2-3 miejscu), Włochy - 256 mln EUR, Niderlandy - 253 mln EUR i Słowacja - 166 mln EUR. Do Republiki Czeskiej sprzedawano głównie olej rzepakowy, mięso drobiowe, sery, wyroby piekarnicze (m.in. wafle i herbatniki) oraz mięso wieprzowe, do Włoch mięso wołowe, wieprzowe, papierosy i sery, zaś do Niderlandów sprzedawano głównie papierosy, mięso drobiowe, mięso wołowe oraz jaja kurze. Słowacja była odbiorcą takich towarów jak: mięso wieprzowe, olej rzepakowy, mięso drobiowe, sery, papierosy oraz cukier.

Wśród ważniejszych partnerów handlowych, największy wzrost wartości eksportu w porównaniu z pierwszym kwartałem poprzedniego roku, odnotowano w handlu z Marokiem. Sprzedaż do tego państwa wzrosła wielokrotnie, osiągając poziom 21 mln EUR (w I-III 2013r. było to tylko 0,8 mln EUR), głównie z powodu znaczącego eksportu pszenicy. Sprzedaż dużej partii pszenicy przyczyniła się do znaczącego wzrostu polskiego eksportu m.in. do Sudanu, Zimbabwe, Egiptu i Arabii Saudyjskiej. W efekcie, łączna wartość sprzedanych towarów rolno-spożywczych do Zimbabwe wyniosła 6,6 mln EUR, do Sudanu - 8,3 mln EUR, do Egiptu - 27,6 mln EUR zaś do Arabii Saudyjskiej - 45 mln EUR. Większa niż przed rokiem sprzedaż mleka w proszku wpłynęła na istotny wzrost wartości sprzedaży polskich towarów do Algierii i na Kubę. Sprzedaż na te rynki wyniosła odpowiednio 43,6 mln EUR i 8,5 mln EUR. Większe zainteresowanie odbiorców w Beninie mięsem drobiowym z Polski, wpłynęło na ponad 80% wzrost wartości eksportu do tego państwa osiągając poziom około 10 mln EUR. Z kolei większa sprzedaż syropów cukrowych i kawy wpłynęła na około 30% wzrost wartości wywozu na Łotwę.

Poza wyżej wymienionymi państwami, odnotowano również znaczący wzrost wartości sprzedaży towarów rolno-spożywczych m.in. do Francji, Republiki Czeskiej, Hiszpanii, Belgii, Portugali, Kazachstanu, Iraku oraz Cypru.

Natomiast o 46% spadł eksport do Japonii, co wynikało przede wszystkim ze spadku sprzedaży mięsa wieprzowego. Mniejszy eksport wołowiny i sadzonek roślin przyczyniły się do spadku o 38% sprzedaży do Uzbekistanu. Eksport do Turcji spadł o około 30% głównie z powodu mniejszego zainteresowania czekoladą i wyrobami zawierającymi kakao oraz papierosami. Ponadto, o około 20% spadła sprzedaż z Polski do Irlandii, głównie kukurydzy i jęczmienia. Do USA zmniejszył się eksport o 18%, przede wszystkim z powodu mniejszego zainteresowania glutenem pszennym. Wartość sprzedaży na Ukrainę spadła o 17%, gdzie w porównaniu z pierwszym kwartałem 2013 roku sprzedano na ten rynek mniej wieprzowiny oraz jabłek.

W pierwszym kwartale 2014 roku pod względem wartości eksportowano głównie: mięso drobiowe, papierosy, czekoladę i przetwory zawierające kakao, wyroby piekarnicze (herbatniki, wafle, itp.), syropy cukrowe, sery i twarogi, mięso wieprzowe, mięso wołowe, ryby wędzone (głównie łosoś), jabłka, pszenica, mleko w proszku, soki owocowe (gł. sok jabłkowy), owoce mrożone oraz przetworzone i konserwowane ryby. Wartość eksportu wymienionych wyżej towarów stanowiła około 55% ogólnego wywozu towarów rolno-spożywczych z Polski.

W porównaniu do pierwszego kwartału 2013 roku, na uwagę zasługuje ponad dwukrotny wzrost wartości eksportu mleka w proszku, pszenicy, miodu naturalnego oraz oleju rzepakowego. Znacząco wzrósł także eksport syropów cukrowych, bo o około 40%, mleka w proszku o 26%, filetów rybnych i mięsa rybiego o 20%, wyrobów piekarniczych (m.in. wafli i herbatników) o 21%, mięsa drobiowego o 19% a serów o 17%.

Spadła natomiast wartość eksportu m.in. soków z owoców (gł soku jabłkowego) o 19%, jabłek o 17%, mięsa wieprzowego o 12% oraz mięsa wołowego o 10%.

IMPORT

W okresie styczeń - marzec 2014 roku zostały sprowadzone do Polski artykuły rolno-spożywcze na ogólną kwotę 3 615 mln EUR, co oznaczało w porównaniu do analogicznego okresu 2013 roku wzrost o 0,7%. W pierwszym kwartale 2013 roku wartość importu wyniosła 3 589 mln EUR.

W ramach UE sprowadziliśmy towary na kwotę 2 530 mln EUR i w stosunku do okresu styczeń - marzec 2013 roku był to wzrost o 2,8% (I-III 2013 r. - 2 461 mln EUR), natomiast o 4,0% wzrósł import z państw dawnej „piętnastki”. Wartość zakupów w pozostałych 12 państwach spadła o 4,0% i wyniosła 349 mln EUR (w I-III 2013 r. – 363 mln EUR). Udział przywozu z państw UE stanowił 70,0% ogólnej wartości importu towarów rolno-spożywczych do Polski, rok wcześniej było to 68,6%.

W porównaniu z pierwszym kwartałem 2013 roku, wartość importu z państw WNP wzrosła o ponad 23%, ze 124 mln EUR do 154 mln EUR w okresie styczeń - marzec 2014 roku. W ogólnej strukturze, import z WNP stanowił 4,2%, podczas gdy przed rokiem było to 3,5%.

Artykuły rolno-spożywcze, które importowano do Polski, tak jak w przypadku eksportu pochodziły głównie z Niemiec a ich wartość wyniosła 825 mln EUR. Import z Niemiec w porównaniu z rokiem poprzednim wzrósł o 5,8% (w I-III 2013 r. - 780 mln EUR) i stanowił 22,8% importu rolno-spożywczego ogółem. W analizowanym okresie najwięcej pod względem wartości sprowadzono z Niemiec do Polski: mięsa wieprzowego, czekolady i wyrobów czekoladowych, karmy dla zwierząt, świń, wyrobów piekarniczych w tym m.in. herbatników i wafli, serów, mleka w proszku oraz kawy.

Import z Niderlandów osiągnął wartość 291 mln EUR, z Hiszpanii 218 mln EUR, z Danii 173 mln EUR, z Norwegii 160 mln EUR, z Francji 157 mln EUR a z Włoch 131 mln EUR. Ponadto, znaczący udział w imporcie do Polski miały również Belgia, Republika Czeska, Argentyna, Ukraina, Chiny oraz Wielka Brytania. Import z wymienionych wyżej państw stanowił około 70% wartości przywozu towarów rolno-spożywczych do Polski w tym okresie.

Z Niderlandów sprowadzano do Polski najwięcej mięsa wieprzowego, kwiatów ciętych, roślin żywych i nasion do siewu (głównie nasion warzyw), z Hiszpanii owoców cytrusowych, pomidorów oraz mięsa wieprzowego, z Danii mięsa wieprzowego i świń, z Norwegii ryb świeżych (gł. łososia), z Francji kukurydzy i syropów cukrowych a z Włoch przede wszystkim czekolady i wyroby zawierających kakao, syropów cukrowych, wina oraz makaronów.

Wielokrotny wzrost wartości importu w porównaniu do pierwszego kwartału poprzedniego roku odnotowano w handlu z Paragwajem, czego powodem był znaczący import makuchów sojowych. Wartość importu towarów rolno-spożywczych z Paragwaju wyniosła 18 mln EUR (w okresie I-III 2013 tylko 0,1 mln EUR) . Zwiększony import makuchów sojowych wpłynął również na prawie 4-krotny wzrost wartości importu z Rosji, który w efekcie osiągnął wartość około 46 mln EUR. Większe niż przed rokiem zakupy ryb mrożonych i filetów rybnych w Chile spowodowały, że import z tego kraju wzrósł o 26% do wartości około 20 mln EUR. Ponadto, większy import z Francji oleju palmowego oraz czekolady i wyrobów zawierających kakao wpłynął na wzrost o 18% wartości zakupionych w tym kraju towarów rolno-spożywczych. Na skutek większego importu koncentratu pomidorowego oraz tytoniu nieprzetworzonego o 16% wzrosła wartość importu z Chin. Ponadto import towarów rolno-spożywczych wzrósł m.in. z takich państw jak Rumunia (o 47%), Szwecja (o 33%), Portugalia (o 23%) oraz Bułgaria (o 19%).

W porównaniu do pierwszego kwartału 2013 roku, spadek importu odnotowano między innymi w handlu z USA o 59%, co wynikało ze znacznie mniejszych zakupów makuchów sojowych. Wartość zakupów w Wietnamie spadła o 20%, głównie w wyniku mniejszego przywozu kawy. Spadek wartości importu odnotowano również w handlu z Litwą o 14%, z Argentyną o 12%, z Hiszpanią o 11% oraz ze Słowacją o 10%.

Pod względem wartości, najważniejszymi towarami sprowadzanymi do Polski w analizowanym okresie były: mięso wieprzowe, ryby świeże, makuchy sojowe, czekolada i wyroby zawierające kakao, filety rybne, świnie, karma dla zwierząt, syropy cukrowe, tytoń nieprzetworzony, owoce cytrusowe, wyroby piekarnicze w tym m.in. herbatniki i wafle, kawa, kukurydza, sery i twarogi, pomidory oraz mleko w proszku. Import wymienionych wyżej towarów stanowił prawie połowę całkowitej wartości przywozu towarów rolno-spożywczych do Polski.

Import mięsa wieprzowego oraz świń pochodził głównie z Niemiec, Danii i z Belgii, ryb świeżych z Norwegii i Szwecji, makuchów sojowych z Argentyny i Rosji, czekolady i wyrobów zawierających kakao z Niemiec, Włoch i Francji, zaś świń z Danii i Niemiec.

Największy wzrost importu w stosunku do pierwszego kwartału 2013 roku odnotowano w przypadku mleka w proszku oraz serwatki, których wartość przywozu wzrosła ponad dwukrotnie, ponadto wzrosły zakupy cukru (gł. cukru trzcinowego) o 77%, kukurydzy o 19%, ryb świeżych i czekolady o 12%, zaś syropów cukrowych oraz karmy dla zwierząt o 11%.

Natomiast wyraźnie spadł import między innymi nasion rzepaku o 51%, wódki i napojów spirytusowych (gł. whisky) o 33%, kawy o 28%, makuchów sojowych i owoców cytrusowych o 25%.

SALDO

Nadal rośnie dodatnie saldo w obrotach artykułami rolno-spożywczymi. W okresie styczeń - marzec 2014 roku osiągnęło ono poziom plus 1 409 mln EUR i wzrosło o 27,5% w porównaniu z pierwszym kwartałem 2013 roku (+1 106 mln EUR). Saldo w obrotach z państwami UE również było dodatnie i wyniosło 1 363 mln EUR i w porównaniu do pierwszego kwartału 2013 roku odnotowano wzrost o 12,4%, wówczas wartość ta była na poziomie plus 1 212 mln EUR.

Najwyższe dodatnie saldo uzyskała Polska w obrotach z Niemcami (+308 mln EUR), Wielką Brytanią (+267 mln EUR), Rosją (+261 mln EUR), Republiką Czeską (+194 mln EUR) i Francją (+169 mln EUR).

Natomiast zdecydowanie większy import od eksportu a tym samym ujemne saldo miało miejsce w handlu m.in. z Hiszpanią (-125 mln EUR), Norwegią (-140 mln EUR), Argentyną (-89 mln EUR) i Danią (-69 mln EUR).

¹ - W niniejszym opracowaniu Unia Europejska to ugrupowanie 28 państw łącznie z Chorwacją, która została przyjęta do UE 1 lipca 2013 roku.

Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w okresie I-III 2014 r. (.xls)