Czy tłuszcze są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu? Które z nich są dobre dla zdrowia? Jak wpleść w dietę „dobre” tłuszcze? To pytania, które zazwyczaj zadają osoby chcące zadbać o zdrowy styl życia lub borykające się z chorobami układu krążenia.

Jednak eksperci przekonują, że na rodzaj spożywanego tłuszczu powinien zwrócić uwagę każdy z nas. Taki też cel przyświeca nowej kampanii edukacyjnej „Poznaj się na tłuszczach”, której patronują wiodące w naszym kraju instytucje wyznaczające normy w zakresie żywienia, w tym Instytut Żywności i Żywienia i Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością.

Deklaracje vs nasza wiedza

Od tego, jak się odżywiamy zależy nasze zdrowie i kondycja. Panująca od kilku lat moda na zdrowy styl życia sprawia, że świadoma tej zależności jest coraz liczniejsza grupa Polaków. Chętniej też deklarujemy nasze przywiązanie do tego aspektu dbania o siebie. Jak wynika z badania opinii przeprowadzonego w ramach kampanii edukacyjnej „Poznaj się na tłuszczach” dla ponad ¼ z nas zdrowe odżywianie to kluczowy element dbania o własne zdrowie, a blisko 60% Polaków przyznaje, że w codziennej diecie stara się przestrzegać zasad zdrowego żywienia. 

A jak te deklaracje ze strony konsumentów postrzegają eksperci? Rzeczywiście zaczęliśmy coraz częściej pilnować tego co mamy na talerzu. Bycie ”fit” stało się modne i to zjawisko na pewno należy zaliczyć do tych pozytywnych. Z mojego doświadczenia wynika jednak, że deklaracje konsumentów o ich zaangażowaniu w zdrowe żywienie nie zawsze idą w parze z ich rzeczywistą wiedzą w tym obszarze. Dla przykładu, w tym samym badaniu zapytaliśmy osoby postrzegające siebie jako te dbające o zdrowe żywienie, które ich zdaniem produkty są źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych. Ponad 40% respondentów z tej grupy wskazało na ryby morskie, które przecież są naturalnym źródłem nienasyconych kwasów Omega 3. Niektóre błędne przekonania żywieniowe krążą wśród konsumentów od wielu lat i są powielane przez kolejne pokolenia, niezależnie od panujących trendów żywieniowych. Wiele tego typu stereotypów dotyczy właśnie spożywania tłuszczów. Dlatego też w ramach kampanii chcemy edukować społeczeństwo na temat tego czym są tłuszcze, czym różnią się poszczególne kwasy tłuszczowe oraz jakie znaczenie wykazują dla zdrowia człowieka. Chcemy, żeby Polacy byli bardziej świadomymi konsumentami, żywili się zdrowiej, wybierali mądrzej – komentuje dr Agnieszka Jarosz, Instytut Żywności i Żywienia.

To po co nam te tłuszcze?

W dzisiejszych czasach, kiedy większość z nas wybiera produkty „light” i chce prezentować smukłą sylwetkę słowo „tłuszcz” zazwyczaj  odstrasza. Niepotrzebnie, bo tłuszcz  spożywany w odpowiednich ilościach jest jedną z najważniejszych substancji odżywczych, potrzebnych do życia każdemu człowiekowi. Warto więc znać podstawowe fakty na temat tłuszczów¹:

Tłuszcze w żywności przeznaczonej dla człowieka stanowią najbardziej skoncentrowane źródło energii. Codzienna dieta powinna dostarczać 25-30% energii z tłuszczów. Są także materiałem budulcowym, z którego organizm człowieka czerpie składniki do budowy własnych komórek, tkanek i narządów. Podstawowym składnikiem wszystkich tłuszczów w żywności są kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone.

Kwasy tłuszczowe nasycone mają stałą konsystencję i znajdują się w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak: smalec i masło, nabiał i czerwone mięso.

Kwasy tłuszczowe nienasycone są płynne i pochodzą ze źródeł roślinnych m.in. takich jak: rzepak, słonecznik, sezam, oliwki, len.

Obecnie pokutuje przekonanie, że o rodzaj spożywanego tłuszczu powinny dbać tylko osoby z chorobami układu krążenia bądź zaburzeniami lipidowymi. Bagatelizuje się znaczenie rodzajów używanego tłuszczu w żywieniu osób zdrowych, brakuje również wiedzy jakie tłuszcze nadają się do obróbki termicznej, a które powinny być spożywane na zimno. Niewiedza ta wiąże się z niewłaściwymi wyborami konsumenckimi oraz niekiedy unikaniem tłuszczu w diecie, co tym samym może prowadzić do zubożenia diety w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe i witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – wyjaśnia dr Katarzyna Okręglicka, ekspert kampanii „Poznaj się na tłuszczach”.

¹ Na podstawie opracowania „Znaczenie tłuszczu w żywieniu człowieka” Marii Krełowskiej – Kułas