Dla niektórych to rodzaj diety, dla innych - sposób na życie. 1 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wegetarianizmu.

Ustanowione 22 listopada 1972 roku święto jest dobrą okazją do przybliżania idei diety wegetariańskiej. Różne są przesłanki skłaniające do jej wprowadzenia. Część osób ją stosujących pragnie odmienić swój sposób żywienia, uważając odstawienie mięsa za korzystne dla ich organizmu. Inni nie chcą spożywać mięsa ze względów etycznych.

Moda tylko ostatnich lat?

Ilość osób świadomie koncentrujących się na spożywaniu bezmięsnych potraw uległa w ostatnim czasie zwiększeniu. Coraz liczniej powstają restauracje specjalizujące się w tego typu daniach. Szacuje się, że w Wielkiej Brytanii jest blisko 1,5 miliona wegetarian . W Polsce - według różnych badań – ok. milion osób świadomie nie je mięsa.

Jednak wegetarianizm nie jest domeną ostatnich czasów. Ten sposób odżywiania znany jest od tysiącleci. Pierwsze wzmianki o nim pojawiają się nawet kilka tysięcy lat p.n.e. i pochodzą z terenów dzisiejszych Indii oraz Egiptu. Pojawiają się informacje o różnych osadach, plemionach, które nie spożywały mięsa i cieszyły się dobrą kondycją.

Niejedzenie mięsa było popularne w wielu elitarnych kręgach w erze starożytności, m.in. wśród filozofów greckich, zwłaszcza nurtu pitagorejskiego. Uważali oni, że dieta wegetariańska służy lepszemu zdrowiu, długowieczności i pozwala na rozwój duchowy.

"Wege" niejedno ma imię

Wegetarianizm to dieta mająca kilka wariantów. Podstawowym jest laktoowowegetarianizm, który polega na wyłączeniu z pożywienia wszelkich rodzajów mięsa i ryb, pochodzących od nich tłuszczów oraz innych produktów pochodzenia zwierzęcego, jak np. żelatyna. Dopuszczalne jest jedzenie jaj i mleka oraz jego przetworów. Z kolei owowegetarianie jedzą jajka, ale nie spożywają mleka i jego przetworów.

Bardziej restrykcyjny jest weganizm, który nie pozwala na włączenie do diety produktów zwierzęcych, jak jajka i mleko, dopuszczając możliwość spożywania tylko roślin. W przypadku wegan kwestią sporną pozostaje jedzenie miodu.

Jeszcze surowsza jest dieta frutariańska. Jej zwolennicy rezygnują z jedzenia nawet niektórych warzyw, koncentrując się na żywieniu opartym na wytworach roślin, których konsumpcja nie skutkuje jej obumarciem. Spożywają zatem większość owoców oraz warzywa takie jak np. ogórek, pomidory. Ze względu na niską zawartość energetyczną i niewielką ilość białka, ta dieta powinna być krótkoterminowa.

Na co wegetarianin powinien zwrócić uwagę?

Mięso w dobrze zbilansowanej diecie jest przede wszystkim głównym dostarczycielem pełnowartościowego białka dla naszego organizmu. Jego rola jest nieoceniona. Zwłaszcza teraz, w okresie jesiennym, albowiem wspomaga naturalną odporność naszego organizmu na patogenne czynniki zewnętrzne jak wirusy i bakterie. Dlatego, decydując się na bezmięsne diety, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie sobie w niej odpowiedniej ilości białka z innych źródeł. Należy pamiętać, że dorosły człowiek powinien spożywać dziennie ok. 1 gram białka na 1 kilogram swojej masy, czyli przy wadze 80 kg powinno to być w sumie 80 gramów.

„Każdy powinien być świadomy wartości odżywczej spożywanych produktów, szczególnie osoby znajdujące się na diecie. Wegetarianie muszą przede wszystkim znaleźć alternatywne źródło białka wobec braku mięsa. Wybór zależy od tego, jak bardzo restrykcyjną dietę eliminacyjną chcą stosować. Warto wiedzieć, że jajka, posiadające komplet świetnie przyswajalnych aminokwasów, oraz produkty mleczne, w tym przede wszystkim sery, mogą „skutecznie” zastępować mięso. Dużo białka znajdziemy zwłaszcza w roślinach strączkowych, takich jak soczewica, bób, fasola, groch. Jednak należy pamiętać, że białka roślinne nie zawierają wszystkich niezbędnych aminokwasów ”, przypomina żywieniowiec marki Knorr, Iwonna Niegowska.

Dopraw(dy) pyszna kuchnia

Bardzo często osoby, które same nie są wegetarianami, wyobrażają sobie, że w diecie pozbawionej mięsa króluje monotonia i nijakość. Nic bardziej mylnego! Kuchnia wegetarian wręcz wymaga ogromnej kreatywności i urozmaicenia, co prowadzi do przygotowywania niezwykłych potraw przy jednoczesnym uzyskiwaniu bardzo wyszukanych smaków.

„W każdej kuchni niezwykle istotne są przyprawy. To one nadają potrawom charakter i potrafią zdecydować o ich walorach smakowych. Często dzięki nim można stworzyć zupełnie różne dania, choć ich główne składniki będą podobne”, mówi szef kuchni marki Knorr, Piotr Murawski, i poleca przepisy na doskonałe dania bezmięsne:

Gołąbki bez zawijania wegetariańskie

Składniki:

• 2 torebki ryżu
• Fix Gołąbki bez zawijania Knorr
• pół kapusty włoskiej
• 1 papryka czerwona
• 1 jajko
• 50 g bułki tartej
• 2 cebule dymki
• 1 puszka pomidoów pelati
• 2 ząbki czosnku
• kilka listków świeżej bazylii
• 100 ml wody

Sposób przygotowywania:

1. Ugotuj ryż według przepisu na opakowaniu. Kapustę posiekaj, paprykę oczyść i pokrój w drobną kostkę.
2. Z ryżem wymieszaj kapustę, paprykę, Fix Knorr, by danie zyskało doskonały smak, jajko oraz bułkę tartą.
3. Cebulę, bazylię i czosnek drobno posiekaj, przesmaż na patelni, dodaj pomidory i wodę, dopraw do smaku.
4. Z gotowej masy formuj kotlety, włóż delikatnie do sosu i gotuj 10 min.
5. Gołąbki podawaj oblane sosem.

Bigos wegetariański

Składniki:

• 200 g śliwek węgierek
• 10 pieczarek
• 5 świeżych pomidorów
• Bulion na włoszczyźnie Knorr
• 5 ziaren ziela angielskiego
• 4 liście laurowe
• 1 duża główka kapusty
• 1 cebula biała
• 3 ząbki czosnku
• 1 papryka czerwona
• 1 papryka zielona
• 1 pęczek koperku
• 1 łyżeczka kminku
• pół butelki czerwonego wina
• 1 łyżeczka ostrej papryki mielonej
• pół kostki masła

Sposób przygotowywania:

1. Kapustę pokrój w kostkę, a następnie ugotuj w wodzie z dodatkiem liścia laurowego i ziela angielskiego.
2. Dodaj do kapusty kostkę Knorr, która doprawi danie, i gotuj do miękkości.
3. Na maśle, w rondlu, podduś cebulę pokrojoną w piórka oraz posiekany czosnek.
4. Dodaj oczyszczone i pokrojone w kostkę papryki i cząstki pieczarek. Dodaj kawałki pomidorów i cząstki śliwek. Duś przez kilka minut.
5. Do duszonych warzyw dodaj odcedzoną kapustę. Dopraw kminkiem i ostrą papryką
6. Wlej czerwone wino i duś około 20 minut, aż większość płynu odparuje. Podawaj posypane posiekanym koperkiem. Najlepiej smakuje z pieczywem.

Zupa warzywna - Veloute z zielonych szparagów

Składniki:

• 700 g zielonych szparagów
• 1 Bulion na włoszczyźnie Knorr
• 200 g ziemniaków
• 100 g cebuli
• 300 ml mleka
• 100 ml śmietany 36%
• 2 łyżki płatków migdałowych
• 30 ml octu balsamicznego
• 2 szczypty pieprz cayenne
• 1 szczypta gałki muszkatołowej
• 50 ml oliwy z oliwek

Sposób przygotowania:

1. Szparagi umyj, następnie usuń zdrewniałe końcówki. Odetnij od każdego z nich górną część z kawałkiem łodyżki. Resztę łodyżek pokrój na mniejsze kawałki.
2. W garnku rozgrzej oliwę, podsmaż cebulę, dodaj pokrojone szparagi i obrane ziemniaki. Całość zalej 500 ml wody i dodaj kostkę Bulionu na włoszczyźnie Knorr, by zupa była bardzo aromatyczna. Dodaj mleko, 1 szczyptę gałki muszkatołowej i 2 szczypty pieprzu cayenne.
3. Gotuj powoli przez około 30 minut - do momentu, kiedy warzywa będą miękkie.
4. Wszystko dokładnie zmiksuj na gładką masę. Zupę przecedź przez drobne sito.
5. Końcówki szparagów z kwiatem ugotuj oddzielnie w osolonej wodzie. Zupę podawaj polaną śmietaną. Na koniec udekoruj kawałkami szparagów, płatkami migdałowymi i syropem z octu balsamicznego.

Hiszpańska salsa wegetariańska

Składniki:

• 2 duże pomidory
• Sos sałatkowy czosnkowo-ziołowy Knorr
• sok z 1/2 cytryny
• ząbek czosnku
• pół cebuli
• pół papryki zielonej
• pół papryki czerwonej
• 1 pęczek rzodkiewki
• 1 świeży ogórek
• 3 łyżki oliwy z oliwek
• bazylia świeża, kilka gałązek

Sposób przygotowania:

1. Wszystkie warzywa pokrój w bardzo drobną kosteczkę.
2. Sos sałatkowy Knorr wymieszaj z trzema łyżkami wody, oliwą i sokiem z cytryny, by stworzyć doskonały dressing.
3. Wymieszaj wszystkie składniki salsy z sosem, dodaj posiekaną bazylię i wstaw do lodówki na 30 minut. Salsę można podawać jako dodatek do obiadu lub jako samodzielne danie, na przykład na kolację.

Smacznego!