Stowarzyszenie Natureef wydało poradnik, który dostarcza firmom, inżynierom  i konsumentom oparte o najnowsze badania naukowe informacje o tym, jak ograniczyć psucie się świeżych produktów spożywczych. To niezwykle cenna wiedza, biorąc pod uwagę, że w skali Europy marnowanych jest ok. 45 proc. owoców i warzyw, co generuje ogromny ślad środowiskowy i miliony ton odpadów rocznie.

Publikacja zatytułowana "Active packaging for food applications" wydana została przez polskie stowarzyszenie Natureef jako podsumowanie międzynarodowego projektu badawczego FreshInPac. Poradnik w formie odpowiedzi na kilkadziesiąt pytań dotyczących zapobiegania marnowania żywności powstał na podstawie badań prowadzonych przez Centrum Bioimmobilizacji i Innowacyjnych Materiałów Opakowaniowych Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, belgijskiego instytutu Celabor oraz Fraunhofer IVV i Leibnitz-Institut für Agrartechnik und Bioökonomie z Niemiec.

Główną częścią publikacji stanowi 50 pytań i odpowiedzi pogrupowanych w kilka kategorii. Autorzy zaczynają od podstaw - wyjaśniają metabolizm i procesy, które zachodzą w owocach i warzywach. Następnie konkretne wskazówki dla producentów i dystrybutorów żywności przynoszę sekcje dotyczące wpływu warunków przechowywania i warunków transportu na trwałość produktów.

Wreszcie dochodzimy do odpowiedzi na pytania o środki pozwalające przedłużyć trwałość produktów, m.in. z uwzględnieniem odpowiednich opakowań (np. pochłaniających etylen, który przyspiesza dojrzewanie i psucie), odpowiedniej temperatury, czy atmosfery w opakowaniu.

W poradniku znajdują się również praktyczne podpowiedzi dla konsumentów. Np.: jak przechowywać  owoce i warzywa? Dlaczego nie należy jeść owoców i warzyw zarażonych częściowo pleśnią? Czy owoce i warzywa tracą witaminy podczas dłuższego przechowywania?

Autorzy spoglądają też w przyszłość, odpowiadając na pytania o rozwój modelowania matematycznego trwałości produktów na sklepowych półkach oraz o to, jakiego rodzaju opakowań (jedno- czy wielorazowego użytku) powinniśmy używać ze względu na wpływ na środowisko. Eksperci przewidują też, że do walki z niechcianymi mikroorganizmami pokrywającymi owoce i warzywa, wykorzystywane mogą być w przyszłości bakteriofagi, czyli wirusy infekującymi bakterie. Są one generalnie bezpieczne dla ludzi i można nimi pokrywać produkty spożywcze.

Zebranie tak rozległej i aktualnej wiedzy możliwe było dzięki współpracy z partnerami trwającego od 2019 do 2022 roku projektu FreshInPac, który miał doprowadzić do opracowanie nowoczesnego, aktywnego i funkcjonalnego bio-opakowania przeznaczonego do pakowania świeżych produktów (takich jak owoce, warzywa lub kwiaty). W ramach projektu zaprojektowano, stworzono i przetestowano na skalę laboratoryjną nowe aktywne materiały opakowaniowe. Przebadane zostały również dodatki przeciwdrobnoustrojowe do materiałów opakowaniowych. Najbardziej obiecujące materiały okazały się skuteczne w zwalczaniu szerokiej gamy organizmów psujących pakowaną żywność, a wyniki badań mogą być wykorzystane w projektowaniu i produkcji antybakteryjnych materiałach opakowaniowych lub np. we wkładkach do opakowań. Uczestnicy projektu ocenili również szereg materiałów usuwających z opakowania etylen. Zdobyte informacje, stanowią doskonałą bazę wyjściową dla producentów, którzy zamierzają dalej rozwijać i komercjalizować materiały o tego typu właściwościach. Aby wprowadzić nowe materiały na rynek, konieczna będzie jeszcze praca nad zapewnieniem powtarzalnej jakości materiałów i przeniesieniem wyników badań do skali przemysłowej. Już teraz partnerzy projektu oferują jednak usługi konsultingowe w zakresie zastosowania wyników swoich prac.

W projekcie, obok instytutów badawczych w charakterze członków tzw. komitetu użytkowników uczestniczyły polskie firmy zrzeszone w Stowarzyszeniu Natureef: CDM Sp. z o.o., Hadepol Flexo Sp. z o.o., KB Folie, Polska Sp. z o.o., Oboya Horticulture Poland Sp. z o.o., Yanko Sp. z o.o. i Veroni Sp. z o.o. Rolą samego stowarzyszenia Natureef było propagowanie wyników badań uzyskanych podczas projektu.

Projekt FreshInPac współfinansowany był przez NCBiR w ramach inicjatywy CORNET.