To, jak często sięgamy po zalecane w diecie warzywa i owoce, ma związek z naszą świadomością żywieniową. Ma z nią również związek spożycie soków, powszechnie już obecnych w naszym jadłospisie. Jak dowodzą badania konsumenckie ze stycznia 2022 r., Polacy to wierni konsumenci soków. Soki pije przeważająca większość z nas, a ponad 60% przynajmniej kilka razy w tygodniu. Pomimo, że wciąż zdarzają się trudności z odróżnieniem soku od nektaru czy napoju owocowego, mamy świadomość roli, jaką soki odgrywają w zbilansowanej diecie.

Sokowe zwyczaje Polaków

Soki z owoców i warzyw podbiły już na dobre serca Polaków. Aż 25% ankietowanych w badaniu na temat wiedzy o sokach zadeklarowała, że sięga po nie codziennie, a 6 na 10 osób robi to przynajmniej kilka razy w tygodniu. Sok zazwyczaj traktujemy jako przekąskę, ale już ponad połowa z nas pija go zgodnie z zaleceniami dietetyków, czyli w formie dodatku do posiłku. Wyraźnie przy tym doceniamy soki jako element zróżnicowanej diety, bo częściej szukamy w nich składników odżywczych (61% wskazań), niż sposobu na ugaszenie pragnienia (40%). Po sokowe witaminy najchętniej udajemy się do dyskontów i hipermarketów, gdzie również często wybieramy soki z polskich owoców i warzyw. Wśród nich zdecydowanie króluje sok jabłkowy, będący naszym pierwszym wyborem, natomiast co 5. Polak kupuje soki pomidorowe i marchwiowe.

Co picie soków mówi o naszej diecie?

W zaleceniach dietetyków soki występują w ściśle określonych ilościach. Podstawą zbilansowanej diety powinny być warzywa i owoce, obecne na naszych stołach w postaci 5 porcji dziennie. Jedną z takich porcji można zastąpić szklanką soku i jest to ilość optymalna, bo wspomniane porcje warto komponować w sposób zróżnicowany. Badania dowodzą, że zasady tej przestrzega 15% Polaków, a właściwie Polek, bo to głównie wykształcone kobiety sięgają po szklankę soku jako 1 z 5 porcji.

Badania podobnie jak nasze wieloletnie obserwacje, potwierdzają, że miejsce soków w polskiej diecie odzwierciedla aktualny poziom świadomości żywieniowej – komentuje dr Barbara Groele, Sekretarz Generalny Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków. Obecnie coraz częściej szukamy w sokach wartości odżywczych, a niemal co 3. badany wybiera je jako alternatywę dla całych owoców i warzyw. Jednocześnie już prawie każdy słyszał o zasadzie 5 porcji jako podstawie żywienia, większość z nas potrafi właściwie umiejscowić sok w zbilansowanej diecie, a wiedza o jej podstawach rośnie z roku na rok i będzie rosnąć dalej – zapewnia dr Groele.

Mocne i słabe punkty naszej wiedzy o sokach

Choć zasadę 5 porcji zna 8 na 10 Polaków to nie wszyscy jeszcze stosują ją w praktyce na co dzień. Najbliżej ideału są tu 20- i 30-latkowie, choć również oni przyznają, że nie zawsze odżywiają się w sposób zbilansowany. Dietetyczne zaniedbania owocują lukami w wiedzy. Pytani o ilość soku, która może zastąpić warzywno-owocową porcję, prawidłowej odpowiedzi „200 ml” udzielamy w ponad 40% przypadków. Choć sami poszukujemy informacji i co 3. osoba kupująca sok zawsze czyta etykietę na opakowaniu, miewamy problem z rozróżnieniem soków (100% owoców lub warzyw bez dodatku cukru, konserwantów i barwników), nektarów (brak dodatku konserwantów i barwników, dopuszczony dodatek wody i cukru) i napojów owocowych (min. 20% dodatku soku lub przecieru owocowego/warzywnego, dopuszczona większa ilość dodatków do żywności). Z jednej strony 79% badanych właściwie dopasowuje skład soku do kategorii, z drugiej zaś ponad połowa błędnie uważa, że soki owocowe mogą zawierać cukier dodany.

Wiedza Polaków na tematy żywieniowe ma jeszcze luki, co nie zmienia faktu, że nasza świadomość w tym zakresie rośnie. Już teraz informacje na opakowaniach soków są kluczowe dla ponad połowy konsumentów czytających ich etykiety, a co 3. Polak sięgający po sok w swoim wyborze kieruje się zdrowiem. Obok zdrowia silnie zaznaczają się dwa inne trendy: 23% badanych zwraca uwagę na to, czy opakowanie soku nadaje się do recyklingu, a 59% pijących sok deklaruje patriotyzm konsumencki. Fakt, czy dany sok powstał z polskich warzyw lub owoców jest przy tym najważniejszy dla osób w wieku 45-64 lata.

Tekst powstał w oparciu o wyniki Badania konsumenckiego dot. wiedzy o sokach, przeprowadzonego na zlecenie projektu 5 porcji XI finansowanego ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw w styczniu 2022 roku na ogólnopolskiej próbie N=800, przy użyciu metodologii CAWI Panel.