POLSKI HANDEL ZAGRANICZNY ARTYKUŁAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI
W 2013 ROKU – DANE WSTĘPNE!

Według wstępnych danych (GUS) w 2013 roku wartość polskiego eksportu ogółem wyniosła 152,8 mld EUR i była wyższa niż rok wcześniej o 6,5%. Udział eksportu towarów rolno-spożywczych w eksporcie ogółem wyniósł 13,1%, podczas gdy w 2012 roku było to 12,5%.

Wartość polskiego importu ogółem w 2013 roku wyniosła 155,1 mld EUR, co oznaczało wzrost w porównaniu do 2012 roku o 0,7%. Udział artykułów rolno-spożywczych w wartości całego polskiego importu stanowił 9,2% (w 2012 r. – 8,8%).

Saldo w polskim handlu zagranicznym ogółem w 2013 roku to minus 2,3 mld EUR (w 2012 r. – minus 10,6 mld EUR).

Przez cały 2013 rok utrzymywała się wysoka dynamika eksportu artykułów rolno-spożywczych co potwierdzają również bardzo dobre wyniki handlu zagranicznego. Oznacza to stale rosnące zainteresowanie zagranicznych odbiorców towarami rolno-spożywczymi z Polski.

EKSPORT

W 2013 roku wartość sprzedaży artykułów rolno-spożywczych za granicę wyniosła 19 956,9 mln EUR. Dla porównania w 2012 roku wartość ta była na poziomie 17 893,3 mln EUR, co oznaczało wzrost o 11,5%.

Wartość sprzedaży do państw Unii Europejskiej¹ (UE) wzrosła o 12,3%, natomiast o 12,6% wzrósł eksport do państw dawnej „piętnastki”. Do 12 „nowych” państw członkowskich sprzedaż polskiej żywności wzrosła o 11,0%. Ogółem na rynek UE sprzedano towary na kwotę 15 557 mln EUR. W strukturze eksportu rolno-spożywczego udział państw UE w ciągu roku wzrósł z 77,4% do 78,0%.

Wartość eksportu do państw Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) wyniosła 2 189 mln EUR i w stosunku do 2012 roku wzrosła o 8,6%. Taka sytuacja wynikała przede wszystkim ze znaczącego wzrostu wartości eksportu jabłek, serów oraz mięsa wołowego.

Sprzedaż do państw WNP stanowiła 11,0% wartości całego eksportu towarów rolno-spożywczych i była na nieznacznie niższym poziomie niż przed rokiem (11,3%).

W 2013 r. do Niemiec sprzedano tradycyjnie najwięcej artykułów rolno-spożywczych. Ich wartość wyniosła 4 544,8 mln EUR i w porównaniu z tym samym okresem 2012 roku był to wzrost o 15,9% (w 2012 r. 3 920,2 mln EUR). Eksport do Niemiec stanowił 22,7% wartości całego eksportu rolno-spożywczego zrealizowanego w 2013 roku. Na rynek niemiecki najwięcej (pod względem wartości) sprzedano: soków z owoców (gł. soku jabłkowego), ryb wędzonych (gł. łososia), mięsa drobiowego, nasion rzepaku, przetworzonych i zakonserwowanych ryb, wyrobów piekarniczych w tym m.in. herbatników i wafli, papierosów, mrożonych owoców (głównie truskawek i malin), mleka i śmietany, czekolady i wyrobów czekoladowych, a także mleka surowego i śmietany, pszenicy, mięsa wołowego, oraz grzybów (gł. pieczarek). Największy, bo ponad czterokrotny wzrost wartości sprzedaży do Niemiec odnotowano w przypadku oleju rzepakowego. Ponadto, prawie trzykrotnie wzrosła wartość wywozu żyta i dwukrotnie rzepaku.

Na drugim miejscu wśród odbiorców polskich produktów rolno-spożywczych znalazła się Wielka Brytania. W 2013 roku sprzedano na ten rynek towary o wartości 1 493,9 mln EUR. Oznaczało to w porównaniu do 2012 roku wzrost o 12,6% (w 2012 r. – 1 326,8 mln EUR) i udział w eksporcie rolno-spożywczym na poziomie 7,4%. Wielka Brytania była odbiorcą głównie czekolady i wyrobów czekoladowych, mięsa drobiowego, mięsa przetworzonego i solonego oraz soków owocowych (gł. soku jabłkowego).

Kolejnym po Wielkiej Brytanii, największym odbiorcą polskich towarów rolno-spożywczych była Rosja, gdzie sprzedano towary o wartości 1 252,2 mln EUR. Oznaczało to w porównaniu do poprzedniego roku wzrost o 19,1% (w 2012 r. 1 051,3 mln EUR) i udział w eksporcie na poziomie 6,3%. W 2013 roku do Rosji sprzedawano głównie jabłka, które stanowiły 20% wartości wyeksportowanych artykułów. Na rynek rosyjski trafiały również sery, mięso wieprzowe, pomidory oraz inne warzywa zarówno świeże jak i w postaci mrożonek.

Kolejne miejsca wśród ważniejszych odbiorców artykułów rolno-spożywczych zajęły: Republika Czeska 1 203,5 mln EUR, Francja 1 164,8 mln EUR, Włochy 1 041,2 mln EUR, Niderlandy 1 039,3 mln EUR i Słowacja 685 mln EUR. Do Republiki Czeskiej sprzedawano głównie mięso drobiowe, olej rzepakowy, sery, wyroby piekarnicze (m.in. wafle i herbatniki) oraz mięso wieprzowe, do Francji trafiały przede wszystkim papierosy, mięso drobiowe i wódka, zaś do Włoch i Niderlandów sprzedawano głównie papierosy i mięso wołowe. Słowacja była odbiorcą takich towarów jak: mięso wieprzowe, olej rzepakowy, mięso drobiowe, sery oraz cukier.

W porównaniu z poprzednim rokiem, wśród ważniejszych partnerów handlowych, największy wzrost wartości eksportu odnotowano w handlu z Chinami, który wzrósł ponad dwukrotnie do poziomu 158 mln EUR. Wzrost ten wynikał ze zwiększonej sprzedaży mięsa wieprzowego. Do Zjednoczonych Emiratów Arabskich odnotowano sprzedaż na poziomie 85 mln EUR, co oznaczało wzrost o 48%. Najczęściej na ten rynek trafiały papierosy, czekolada i wyroby zawierające kakao oraz syropy cukrowe. W obrotach z Arabią Saudyjską wartość eksportu wzrosła o 42%, co wynikało ze zwiększonej sprzedaży pszenicy. Wartość eksportu do tego państwa wyniosła 153 mln EUR. Większe zainteresowanie na rynku uzbeckim polską wołowiną, spowodowało wzrost całego eksportu towarów rolno-spożywczych na tamtejszy rynek o 36%, do poziomu 46 mln EUR. Dzięki większej sprzedaży m.in. mięsa drobiowego oraz produktów mleczarskich (gł. mleka w proszku) o około 30% wzrosła wartość wywozu towarów rolno spożywczych do Bułgarii osiągając tym samym poziom 232 mln EUR.

Poza wyżej wymienionymi państwami, odnotowano również znaczący wzrost wartości sprzedaży towarów rolno-spożywczych m.in. do Grecji, Norwegii, Łotwy, Hiszpanii, Słowacji, Belgii, Meksyku, Bośni i Hercegowiny, Egiptu, Iraku, Iranu, Tunezji oraz Libii.

Ponadto, sprzedaż polskiej pszenicy do Tanzanii, Kenii czy Zimbabwe znacząco wpłynęła na wzrost wartości obrotów z tymi państwami.

Wyraźnie, bo o 66% spadł natomiast eksport do Turcji, co wynikało przede wszystkim ze zmiany warunków celnych w imporcie wołowiny do tego państwa. Natomiast mniejsza sprzedaż mięsa wieprzowego do Republiki Korei spowodowała, że polski eksport na ten rynek spadł o 18%. Mniejszy eksport mleka w proszku oraz przetworów spożywczych z mąki wpłynął na spadek o 24% wartości eksportu do Algierii.

W 2013 roku pod względem wartości eksportowano głównie: papierosy, mięso drobiowe, czekoladę i wyroby czekoladowe, mięso wieprzowe, mięso wołowe, wyroby piekarnicze (herbatniki, wafle, itp.), sery i twarogi, syropy cukrowe, soki owocowe (gł. sok jabłkowy), ryby wędzone (głównie łosoś), jabłka, przetworzone i konserwowane mięso, owoce mrożone, przetworzone i konserwowane ryby oraz grzyby (gł. pieczarki). Wartość eksportu wymienionych wyżej towarów stanowiła około 52% ogólnego wywozu towarów rolno-spożywczych z Polski.

W porównaniu do 2012 roku, na uwagę zasługuje około 2,5-krotny wzrost wartości eksportu nasion rzepaku i żyta, wzrost o 63% zagranicznej sprzedaży oleju rzepakowego i o 36% pszenicy. Znacząco, bo o 28% wzrósł eksport jabłek, o 19% mięsa wieprzowego, zaś o 23% wzrosła wartość sprzedaży serów.

Natomiast, spadła wartość eksportu m.in. cukru o 67%, kukurydzy o 36%, bydła żywego o 31% a jaj o 27%.

IMPORT

W 2013 roku zostały sprowadzone do Polski artykuły rolno-spożywcze na ogólną kwotę 14 219 mln EUR, co oznaczało w porównaniu do 2012 roku wzrost o 4,9%. W 2012 roku wartość importu wyniosła 13 557 mln EUR.

W ramach UE sprowadziliśmy towary na kwotę 9 793 mln EUR i w stosunku do 2012 roku był to wzrost o 5,3% (2012 r. – 9 303 mln EUR), natomiast więcej bo o 6,7% wzrósł import z państw dawnej „piętnastki”. Wartość zakupów w pozostałych 12 państwach spadła o 2,5% i wyniosła około 1 458 mln EUR. Udział przywozu z państw UE stanowił 68,9% ogólnej wartości importu towarów rolno-spożywczych do Polski, rok wcześniej było to 68,6%.

W porównaniu z 2012 rokiem, wartość importu z państw WNP spadła o 21% z 659 mln EUR do 520 mln EUR. W ogólnej strukturze, import z WNP stanowił 3,7%, podczas gdy przed rokiem było to 4,9%.

Artykuły rolno-spożywcze, które importowano do Polski pochodziły tak jak w przypadku eksportu głównie z Niemiec a ich wartość wyniosła 3 169,7 mln EUR. Import z Niemiec w porównaniu z rokiem poprzednim wzrósł o 3,2% (w 2012 r. 3 070,3 mln EUR) i stanowił 22,3% importu rolno-spożywczego ogółem. W analizowanym okresie najwięcej pod względem wartości sprowadziliśmy z Niemiec: mięsa wieprzowego, czekolady i wyrobów czekoladowych, świń, karmy dla zwierząt, wyrobów piekarniczych, ciastek i wafli, kawy, serów oraz syropów cukrowych.

Import z Niderlandów osiągnął wartość 1 155 mln EUR, z Hiszpanii 739,3 mln EUR, z Danii 671,9 mln EUR, z Norwegii 628,1 mln EUR, z Argentyny 590,9 mln EUR, a z Włoch 560,6 mln EUR. Ponadto, znaczący udział w imporcie do Polski miały również Francja, Belgia, Republika Czeska, Wielka Brytania, USA oraz Ukraina.

Z Niderlandów sprowadzano do Polski najwięcej mięsa wieprzowego, roślin żywych i kwiatów ciętych, z Hiszpanii owoców cytrusowych, mięsa wieprzowego, brzoskwiń i nektarynek oraz pomidorów, z Danii mięsa wieprzowego i świń, z Norwegii ryb świeżych (gł. łososia), z Argentyny makuchów sojowych a z Włoch przede wszystkim winogrona, czekoladę i wyroby zawierających kakao, wino oraz makarony.

Największy wzrost wartości importu odnotowano w handlu z Mozambikiem, gdyż prawie trzykrotnie przewyższył on wartość zakupów dokonanych w 2012 roku. Powodem takiej sytuacji był wzrost importu tytoniu nieprzetworzonego oraz cukru trzcinowego. W wyniku zwiększonego importu makuchów sojowych, wartość importu towarów rolno-spożywczych z USA wzrosła o 75%. Ponadto, o 45% wzrosła wartość importu z Indonezji, o 44% z Ekwadoru, o 36% ze Szwecji, zaś o 30% z Norwegii.

W porównaniu do 2012 roku, spośród ważniejszych partnerów handlowych spadła wartość importu m.in. z: Ukrainy o 31%, z Brazylii o 17%, z Argentyny o 14%, z Republiki Czeskiej o 9%, ze Słowacji o 10%, oraz z Węgier o 7%.

Pod względem wartości, najważniejszymi towarami sprowadzanymi do Polski w analizowanym okresie były: mięso wieprzowe, makuchy sojowe, ryby świeże, filety rybne, świnie, czekolada i wyroby czekoladowe, karma dla zwierząt, syropy cukrowe, tytoń nieprzetworzony, kawa, wyroby piekarnicze w tym m.in. herbatniki i wafle oraz owoce cytrusowe. Wartość importu wymienionych wyżej towarów stanowiła 43% ogólnego przywozu towarów rolno-spożywczych do Polski.

Import mięsa wieprzowego oraz świń w większości pochodził z Niemiec i z Danii, makuchów sojowych z Argentyny i USA, ryb świeżych z Norwegii i Szwecji, zaś filetów rybnych z Chin, Niemiec i z Norwegii.

Największy wzrost importu w stosunku do 2012 roku odnotowano w przypadku mleka w proszku, którego wartość przywozu wzrosła o 54%, ponadto wzrosły zakupy ryb świeżych o 38%, świń o 37%, bananów o 32%, serów o 30% a wyrobów piekarniczych w tym wafli i ciastek o 19%.

Natomiast wyraźnie spadł import m.in. nasion rzepaku o 53%, oleju słonecznikowego oraz słodu o 42%, pszenicy o 28%, cukru o 23%, zaś kawy o 20%.

SALDO

Rośnie dodatnie saldo w handlu artykułami rolno-spożywczymi. W 2013 roku osiągnęło ono poziom plus 5 737,9 mln EUR i wzrosło o 32% w porównaniu z 2012 rokiem (+4 335,9 mln EUR). Saldo w obrotach z państwami UE również było dodatnie i wyniosło 5 764 mln EUR. Dla porównania w 2012 roku była to wartość plus 4 548 mln EUR.

Najwyższe dodatnie saldo uzyskała Polska w obrotach z Niemcami (+1 375,1 mln EUR), Rosją (+1 162,4 mln EUR), Wielką Brytanią (+1 093,9 mln EUR), Republiką Czeską (+757 mln EUR) i Francją (+646 mln EUR).

Natomiast zdecydowanie większy import od eksportu a tym samym ujemne saldo miało miejsce w handlu m.in. z Argentyną (-589 mln EUR), Norwegią (-537 mln EUR), Hiszpanią (-360 mln EUR) i Danią (275 mln EUR).

¹ - W niniejszym opracowaniu Unia Europejska to ugrupowanie 28 państw łącznie z Chorwacją, która została przyjęta do UE 1 lipca 2013 roku.

Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w 2013 r. - dane wstępne (.xls)