Troska o zasoby planety, miłość do zwierząt, potrzeba zadbania o zdrowie lub chęć spróbowania czegoś zupełnie nowego – każdy powód jest dobry, by przetestować kuchnię wolną od mięsnych potraw. Podpowiadamy, jakie są rodzaje bezmięsnych diet i jak wyglądają ich główne zasady.

Weganie i wegetarianie – czym się różnią?

Bezmięsne odżywianie nie polega jedynie na wykluczeniu z jadłospisu wędlin, kiełbas i kotletów. Warto wiedzieć, czym charakteryzują się poszczególne odmiany bezmięsnych menu, by wybrać opcję najlepiej dostosowaną do własnych potrzeb.

Wegetarianizm to pojęcie, o którym słyszał każdy z nas. Jego entuzjaści eliminują z jadłospisu wszelkiego rodzaju żywe stworzenia. Na ich talerzu nie uświadczysz mięsa, ryb oraz owoców morza. Wegetarianin nie odmawia sobie jednak tradycyjnego nabiału, dzięki czemu łatwiej jest mu zbilansować dietę. Wdrożenie w życie zasad wegetarianizmu nie jest trudne, a wegetariańska dieta należy do smacznych i pożywnych z uwagi na duży udział roślin strączkowych, takich jak fasola, soczewica i ciecierzyca. Niezależnie od tego, czy będziesz gotować samodzielnie, czy też skusi Cię pudełkowa dieta wegetariańska, z pewnością czeka Cię kulinarna przygoda!

Weganizm jest bardziej restrykcyjną formą bezmięsnego odżywiania. Weganie nie spożywają żadnych produktów zwierzęcego pochodzenia, takich jak na przykład mleko, tradycyjne masło, smalec, jajka i żelatyna wieprzowa. Wielu wegan wyklucza także miód, nie chcąc przyczyniać się do wyzyskiwania pracy pszczół. Wegańska dieta jest roślinna i bogata w zdrowe produkty, wśród których królują różne gatunki warzyw i owoców, rośliny strączkowe, zdrowe roślinne tłuszcze oraz bakalie. Dla wielu osób weganizm to nie tylko bezmięsna kuchnia, ale i całokształt codziennego funkcjonowania, który wyklucza jakiekolwiek okrucieństwo wobec zwierząt.

Wegetarianizm

Weganizm

Mniej znane diety bezmięsne

Laktoowowegetarianizm, zwany też owolaktarianizmem, to klasyczny wariant wegetarianizmu, w którym bez przeszkód zajadać można jaja, produkty mleczne, jak również miód. Takie zalecenia umożliwiają komponowanie różnorodnych posiłków, co zachęca do przestrzegania diety. Nieco inną opcją jest laktowegetarianizm, różniący się od owolaktarianizmu tym, że nie dopuszcza zjadania jajek, których spożywanie byłoby według laktowegetarian równoznaczne z krzywdą zwierząt. Zarówno dieta laktoowowegetariańska, jak i laktowegetariańska wymaga zbilansowania pod względem zawartości witamin z grupy B, witaminy D oraz żelaza, cynku i selenu.

Witarianizm, nazywany surowym weganizmem, to inna odmiana bezmięsnej diety. Witarianie jedzą produkty spożywcze bez obróbki termicznej. Mogą podgrzać swój posiłek do maksymalnie 42 stopni Celsjusza. W ich menu królują warzywa i owoce, którym towarzyszą niewielkie ilości olejów tłoczonych na zimno, pestek i orzechów. W opinii witarian taki sposób odżywiania zwiększa przyswajalność witamin i enzymów. Dieta witariańska jest dietą trudną do zbilansowania, a surowe pokarmy ciężej się trawią niż potrawy gotowane. Najbardziej wymagającymi odmianami witarianizmu jest sprautarianizm (dieta bazująca na kiełkach, ziarnach i orzechach) oraz juicetarianizm oparty na sokach.

Frutarianizm

Frutarianizm to z kolei dieta, która wyklucza odzwierzęce produkty i intensywną obróbkę termiczną. Frutariańskie menu bazuje na owocach, także tych kulinarnie klasyfikowanych jako warzywa (na przykład pomidory). Wśród spożywanych owoców nie powinny znaleźć się te, których zerwanie niszczy całą roślinę. Dopuszczalne jest zbieranie owoców z drzew i krzewów, a najbardziej zagorzali frutarianie spożywają jedynie te owoce, które spadły na ziemię. W niektórych przypadkach owocowe posiłki zyskują uzupełnienie w postaci niewielkiej ilości pestek i orzechów. Tego typu dieta nie powinna trwać zbyt długo, ponieważ jest mocno niedoborowa.

Fleksitarianizm może być opcją dla osób, które nie chcą pożegnać się z mięsem całkowicie. Jest to wegetarianizm elastyczny, czyli dopuszczający okazjonalne spożywanie mięsa oraz ryb. Z uwagi na urozmaicony jadłospis taki sposób odżywiania się nie powoduje poważnych niedoborów w organizmie i może działać prozdrowotnie. Odmianą fleksitarianizmu jest semiwegetarianizm, który całkowicie wyłącza możliwość spożywania mięs czerwonych (wołowina, wieprzowina), pozwalając na konsumpcję mięsa białego w postaci drobiu i ryb. Istnieje jeszcze podział na peskatarianizm zezwalający na okazjonalne spożywanie ryb i owoców morza oraz pollotarianizm dopuszczający konsumowanie drobiu.

Dieta wolna od mięsa – coś więcej niż moda

Niejedzenie mięsa cieszy się coraz większą popularnością, co wynika zarówno ze wzrostu świadomości w zakresie ochrony środowiska, jak i zwiększonej empatii względem zwierząt. Przejście na wolną od mięsa, zrównoważoną dietę może wiązać się też z benefitami dla zdrowia, wspierać walkę z nadwagą i profilaktykę nowotworów oraz chorób układu krążenia. Wykreślając z jadłospisu mięso trzeba jednak się zastanowić, czym je zastąpić, aby nowa dieta dostarczała organizmowi odpowiednich proporcji składników odżywczych. A jeśli wydaje Ci się, że gotowanie dobrze zbilansowanych bezmięsnych dań będzie zbyt dużym wyzwaniem, śmiało przetestuj profesjonalny catering dietetyczny. Być może przekona Cię on, że dieta wegańska lub wegetariańska to coś więcej niż jedzenie. To styl życia, który może zdziałać wiele dobrego w różnych kwestiach.